Projekt „Anioł w Warszawie” jest zindywidualizowaną formą wolontariatu.
Stanowi on główny obszar działania partnerstwa na rzecz wychodzenia z bezdomności powołanego przez Fundację 16 grudnia 2010 r. Projekt ma służyć integracji i aktywizacji osób bezdomnych, poprzez ich szeroko rozumiane indywidualne wsparcie w procesie wychodzenia z bezdomności.
Jest odpowiedzią na brakujące ogniwo pomiędzy osobą potrzebującą a istniejącymi podmiotami pomocy społecznej. Podejmowane w ramach projektu działania mają zmierzać do zmniejszania dystansu, jaki tworzy instytucja pomocowa wobec człowieka bezdomnego i polepszenia relacji między nimi. Projekt stanowi również uzupełnienie do realizowanych w schroniskach i Ośrodkach Pomocy Społecznej indywidualnych programów wychodzenia z bezdomności.
Idea „Anioła w Warszawie”
Przy Jadłodajni Braci Mniejszych Kapucynów każdego dnia gromadzi się około 300 osób bezdomnych korzystających z pomocy żywieniowej. Stała obecność bezdomnych przy klasztorze wytworzyła dla nich sprzyjającą przestrzeń, w której czują się bezpiecznie i przyjaźnie. Taka sytuacja zachęcać może osoby bezdomne do rozpoczęcia pracy nad poprawą swojej sytuacji życiowej, do podjęcia terapii, poszukiwania zatrudnienia i osiągania stabilizacji.
Doświadczenie Braci Kapucynów pokazuje, że osoba bezdomna pozbawiona właściwej motywacji i wsparcia drugiej osoby nie jest w stanie samodzielnie readaptować się społecznie. Wiąże się to z wyalienowaniem osoby bezdomnej obejmującym jej izolację społeczną, psychiczną i fizyczną oraz bezradnością wobec zaistniałej sytuacji. Nawiązanie z osobą bezdomną trwalej relacji opartej na zaufaniu, jest podstawą do jej zmotywowania i otwarcia na współpracę.
Wokół Jadłodajni na Miodowej skupionych jest wielu wolontariuszy gotowych zaangażować się w stałą pomoc na rzecz osób bezdomnych. Dlatego ideą projektu „Anioł w Warszawie” jest połączenie motywacji wolontariuszy oraz potrzeb osób bezdomnych poprzez stworzenie instytucji – asystent osoby bezdomnej.
Założenia projektu
Projekt zakłada przydzielenie każdej osobie bezdomnej swoistego asystenta spośród wolontariuszy, który będzie przysłowiowym Aniołem Stróżem.
Rola wolontariusza Anioła to wspieranie osoby bezdomnej w procesie wychodzenia z bezdomności, a także motywowanie do podejmowania prób usamodzielniania się.
Anioł współpracuje również ze specjalistami, którzy są zaangażowani w realizację indywidualnego programu wychodzenia z bezdomności jego podopiecznego tj. psycholog, terapeuta ds. uzależnień, pracownik socjalny, doradca zawodowy i prawny.
Anioł nie będąc specjalistą, ma możliwość patrzenia na podopiecznego nie jak na pacjenta, ale człowieka. Jako „neutralny” towarzysz buduje stopniowo nić zaufania, wzbudzając w osobie bezdomnej chęć do zmiany i kontynuacji podejmowanych czynności.
Wsparcie Anioła poza formą słowną to również pomoc w załatwieniu spraw socjalnych, zdrowotnych czy codziennych, których wykonanie sprawia osobie bezdomnej trudność, co wynika z braku przekonania o własnej skuteczności działań.
Pozytywna relacja pomiędzy Aniołem a podopiecznym budowana jest w drodze cyklicznych spotkań. Sprzyja ona świadczeniu pomocy opartej nie tylko na motywacji przy pojedynczych zadaniach, ale staje się zsynchronizowanym procesem pokonywania przez osobę bezdomną kolejnych etapów wyznaczonych w indywidualnym programie wychodzenia z bezdomności.
Przygotowanie merytoryczne Aniołów do pełnienia swojej roli umożliwia udzielanie profesjonalnego wsparcia osobom bezdomnym. Skoordynowane działania w niesieniu indywidualnej pomocy, połączone są z bieżącym monitorowaniem oraz ewaluacją aktywizacji społecznej bezdomnego. Anioł scala działania rozwojowe podopiecznego, zwiększając tym samym prawdopodobieństwo ich kontynuacji a w efekcie jego powrót do społeczeństwa.
Profil Anioła
Praca z ludźmi wykluczonymi społecznie wymaga szczególnych predyspozycji. Najważniejszą z nich jest gotowość do działań prospołecznych. Postawa ta rozumiana jest jako zdolność dostrzegania potrzeb innych ludzi, chęć podejmowania działań na rzecz innych, umiejętność podejmowania konkretnych działań mających na celu poprawę sytuacji ludzi znajdujących się w potrzebie.
Preferowane cechy charakteru Anioła – cierpliwość, komunikatywność, empatia, konsekwencja, tolerancja, odpowiedzialność, odporność psychiczna, umiejętność słuchania.
Preferowane doświadczenie i umiejętności zawodowe – ukończone studia wyższe o profilu społecznym, znajomość zagadnień z zakresu socjologii problemów społecznych, pracy socjalnej i psychologii społecznej, doświadczenie w pracy/wolontariacie na rzecz ludzi bezdomnych.
Złote zasady Anioła
Anioł pomaga swojemu podopiecznemu ucząc go samopomocy. Ma być wsparciem dla osoby bezdomnej, ale przede wszystkim motywatorem do samodzielnego podejmowania działania. Istotne jest, aby wolontariusz nie wyręczał go w czynnościach, gdyż taka relacja może przynieść skutek odwrotny do zamierzonego.
Anioł dąży do wydobycia na światło dzienne możliwości drzemiących w podopiecznym i odbudowaniu w nim szacunku do samego siebie. Do tego niezbędna jest umiejętność słuchania, która umożliwia ujawnienie oczekiwań osoby potrzebującej.
Anioł buduje relację z podopiecznym i troszczy się o jej pogłębianie. Możliwe jest to w drodze poznawania siebie nawzajem, darzenia się wzajemnym szacunkiem i zaufaniem. Sprzyja temu również wspólne przebywanie i przeżywanie doświadczanych sytuacji.
Anioł unika mylenia oczekiwań podopiecznego ze swoimi własnymi i narzucania mu rozwiązań, które sam sądzi, że będą dla niego korzystne. Nie powinien decydować za drugiego człowieka i „przyklejać” mu łatki własnego pomysłu na życie.
Anioł asystuje w realizacji „projektu na życie” podopiecznego w tempie do niego dostosowanym, zgodnie z jego możliwościami i potrzebami. Świadomy jest złożoności procesu wychodzenia z bezdomności, na który składają się wzloty jak i upadki.
Anioł nie jest odpowiedzialny za czyny podopiecznego ani jego decyzje. Powinien uznać jego wolność oraz uszanować pomysły i wybory osoby bezdomnej, nawet jeśli są one zaskakujące.
Dążenia Anioła
• Sprawienie, aby podopiecznemu na nowo „chciało się chcieć”
• Odkrycie i uwolnienie potencjału potrzebującego, aby mógł: dokonywać samodzielnych wyborów, pokonywać swoje ograniczenia, stać się Panem swojego losu,
• Odbudowanie więzi społecznych i sieci wsparcia podopiecznego,
• Znalezienie sposobu na niezależność osoby bezdomnej, w takim stopniu, aby pomoc Anioła przestała mu być potrzebna.
Korzyści z bycia Aniołem
W relacji świadczenia pomocy korzystają nie tylko osoby otrzymujące pomoc, ale również Ci którzy jej udzielają.
Korzyści wynikające z bycia Aniołem to przede wszystkim:
– rozwój osobowości,
– wzmocnienie umiejętności interpersonalnych,
– poznanie własnych reakcji w trudnych sytuacjach,
– płynne i łatwiejsze wejście na rynek pracy,
– radość i świadomość dobrze spełnionego zadania.
Sukcesy związane ze skuteczną pomocą są również źródłem siły do dalszej pracy, przynoszą poczucie zadowolenia z siebie i satysfakcję z własnych osiągnięć, zwiększając przy tym poczucie własnej wartości.
Wolontariat w charakterze Anioła może mieć również formę praktyk studenckich lub zawodowych.
Wsparcie dla Anioła
Istotnym elementem projektu jest przygotowanie wolontariuszy – Aniołów do pracy z osobami bezdomnymi – zarówno po względem merytorycznym jak i psychicznym.
Na pierwszym etapie swojej działalności Anioł zdobywa wiedzę z zakresu:
– problematyki bezdomności,
– osobowości osoby wykluczonej społecznie,
– form wsparcia dla osób bezdomnych, w tym ofertę instytucji i firm współdziałających w ramach partnerstwa,
– konstruktywnej komunikacji.
Anioł zostaje również zapoznany z narzędziami pozwalającymi na monitoring i ewaluację postępu osoby bezdomnej.
W trakcie realizacji projektu organizowane będą dla Aniołów warsztaty integracyjne oraz
superwizje. Dzięki temu wolontariusze mają możliwość wymienić się doświadczeniami oraz zredukować stres i napięcie związane z pracą z osobami bezdomnymi.
Cele projektu
Celem głównym projektu jest zwiększenie kompetencji osób bezdomnych do podjęcia realizacji indywidualnego programu wychodzenia z bezdomności.
Cele szczegółowe działań Aniołów i kadry merytorycznej wobec osób bezdomnych to:
• zwiększenie umiejętności komunikacyjnych,
• zwiększenie motywacji do udziału w warsztatach socjoterapeutycznych oraz warsztatach z doradztwa zawodowego,
• poprawa relacji z otoczeniem oraz z bliskim,
• poprawa umiejętności radzenia sobie w prostych sytuacjach życiowych,
• poprawa stanu zdrowia psychicznego,
• poprawa umiejętności wyrażania swoich uczuć,
• zwiększenie zaufania osób bezdomnych do instytucji pomocy społecznej oraz organizacji pozarządowych,
• zwiększenie umiejętności podejmowania decyzji.
Rezultatem osiągnięcia celu głównego ma być powrót osób bezdomnych do głównego nurtu życia społecznego, jako pełnowartościowych ludzi z równymi szansami dalszego rozwoju.
Kontakt
Dodatkowych informacji na temat projektu oraz wolontariatu w roli Anioła udziela koordynatorka Karolina Lewczuk pod nr telefonu: 797 907 148 lub e-mail: k.lewczuk@fundacja-kapucynska.org